شهزاد محمدیان

آنمی دشمن سرزندگی و نشاط

از چه راهکارهایی می توان از بروز کم خونی های ناشی از فقر آهن پیشگیری و مبتلایان به کم خونی را درمان نمود .
اولین اقدام در جهت پیشگیری و درمان کلیه بیماری ها از جمله عارضه کم خونی، ریشه یابی و شناخت عوامل تاثیر گذار می باشد چرا که با شناخت علت و رفع آن، معلول از بین خواهد رفت. خوشبختانه در شناخت عوامل و زمینه های ایجاد کننده کم خونی ها بررسی های متعددی در سطح کشور و جهان به عمل آمده و به طور کاملا دقیقی موارد متعددی مشخص و اعلام گردیده است که به قسمتی از آن ها به شرح زیر اشاره می شود:
1- عادات و الگوهای غلط در تغذیه روزانه
2- عدم دریافت آهن به مقدار لازم از منابع غذایی مصرفی یا قابل دسترس.
3- بارداری های مکرر یا سقط جنین بدون رعایت فاصله گذاری های لازم.
5- عدم تغذیه نوزادان با شیر مادر.
6- تعجیل یا تاخیر در شروع تغذیه تکمیلی به روند سیستماتیک.
7- عدم دقت و رعایت بهداشت فردی ، محیط، وسایل، مواد غذایی خام و پخته و آب مصرفی .
8- ابتلای مکرر به بیماری های عفونی، ریوی و گوارشی و انگل هایی همچون ژیاردیا، آمیبیازیس، آسکاریس و غیره.
9- عدم توجه و تامین نیاز افزوده شده به آهن در مواردی همچون جهش رشد دوران بلوغ، دوران حاملگی و شیردهی و موارد متعدد دیگر.
نقش تغذیه متناسب، متعادل و متنوع در پیشگیری از کم خونی های ناشی از فقر آهن
اصولا 4 راهکار عمده در قبال پیشگیری، کنترل و درمان کم خونی به کار برده می شوند که عبارت می باشند از:
الف) مکمل یاری در پیشگیری و درمان
ب) کنترل بیماری های عفونی و انگلی
ج) تعدیل رژیم های غذایی و رفع عادات و الگوهای غلط در تغذیه روزانه
د) مکمل یاری و درمان های دارویی و کلینیکی برای کنترل بیماری های عفونی.
چون اجرای روش های درمانی و مکمل یاری و اقدامات کلینیکی و بالینی مورد نیاز را متخصصین محترم و پزشکان سخت کوش عهده دار می باشند لذا وارد این بحث نخواهیم شد ولی در این مورد توصیه هایی را رائه خواهیم نمود که اگر مبتلایان به کم خونی فقر آهن به موازات پیروی و اجرای دستورات و رهنمودهای ارائه شده از طرف پزشکان معالج خود به این ریزه کاری ها نیز گوشه چشمی داشته باشند، نتیجه بهتر و بهبودی سریع تری را تجربه خواهند نمود .
توصیه های مفید و قابل اجرا
1- مکمل یاری آهن با تجویز ویتامین Aبه مقدار مناسب به زنان باردار و کودکان پیش دبستانی و دبستانی موجب بهبود متابولیسم آهن می شود( البته مکمل های آهن و ویتامین Aنباید خودسرانه مصرف شود.)
ضمنا تجویز یک گرم تورین Taurineدر روز در صورتی که همزمان با مکمل آهن مصرف نگردد تاثیر آهن درمانی را افزایش می دهد.
2- همچنین توام نمودن مکمل یاری آهن با اسید فولیک نیز در کم خونی های فقرآهن توام با افزایش حجم گلبول های قرمز ( ماکروسیتیگ) و بخصوص در خانم های باردار نیازمند آهن اثرات مطلوبی به بار می آورد؛ بخصوص در قبال بانوانی که از تغذیه خوبی برخوردار نباشند تجویز اسید فولیک به موازات جلوگیری از NTD( نقص لوله عصبی) احتمال تولد نوزاد کم وزن را کاهش می دهد.
3- در صورت بروز عوارض گوارشی مانند تهوع و درد معده می باید میزان و دوز آهن دریافتی را کاهش داد و سپس به تدریج به مقدار ان افزود البته مصرف آهن قبل از خوابیدن نیز در افزایش تحمل و ادامه درمان تاثیر گذار می باشد.
4- اگر با مصرف مکمل آهن دچار خشکی مزاج شده باشید در فاصله معقولی بعد از دریافت مکمل آهن از مواد غذایی حاوی فیبر استفاده نموده و به مقدار آب و مایعات دریافتی خود بیفزایید یعنی 6 تا 8 لیوان مایعات ( ترجیحا آب) در طول روز میل نمایید .
5- در صورتی که تحت درمان مکمل یاری می باشید و به عللی ناچار به مصرف داروهای ضد اسید و یا تتراسایکلین می باشید 2 ساعت بعد از میل کردن آهن از مواد فوق الذکر استفاده نمایید.
6- قبل از مصرف آهن، خانم ها باید در ارتباط با حاملگی و ماه بارداری خود پزشک معالج را مطلع نمایند؛ ضمنا به کلیه بانوان که قصد بارداری دارند توصیه و تاکید می گردد قبل از درمان کم خونی و تامین ذخایر آهن اقدام به بارداری ننمایند.
7- اگر در طول مدت دریافت مکمل آهن دچار بیماری عفونی گردیده باشید بلافاصله از مصرف آهن خودداری نمایید.
8- اگر همزمان با دریافت مکمل آهن داروهای دیگری را نیز بنا به ضرورتی میل می فرمایید آن دارو یا داروها را در فاصله زمانی 2 ساعت قبل و یا بعد از مصرف مکمل آهن مصرف نمایید.
9- در صورتی که مبتلایان به کم خونی ، دچار اضافه وزن و چاقی نباشند گنجانیدن عسل، پسته، فندق و عدس در جیره غذایی روزانه آن ها اثرات مثبتی را در افزایش تعداد گلبول های قرمز و خون سازی بروز می دهند.

- جدول برنامه زمانی و دوز توصیه شده برای مکمل یاری آهن بنا به توصیه WHO/unicef